Koronavirüs (Corona virüs) testleri ne kadar güvenilir?

Koronavirüs tespiti için laboratuvarlarda yapılan testlerin hastaları yanıltabileceğine dair kaygılar var.

Sağlık 27.03.2020, 02:14
Koronavirüs (Corona virüs) testleri ne kadar güvenilir?

Bazı ülkelerde, koronavirüse yakalandığından şüphelenilenlerin altı test sonucunun negatif çıkmasından sonra yedincisinde koronavirüs teşhisi konan vakalar olduğu bildiriliyor. Koronavirüsün ilk görüldüğü Çin'in Hubei vilayetinde de, yetkililer tanı konulanların sayısını verirken nihai test sonuçlarını beklemek yerine yalnızca belirti gösterenler üzerinden veri toplamaya başladı.

Sonuç olarak da tek bir günde 15 bine yakın vaka bildirildi. Bu rakam, toplam salgın vakasının dörtte birine denk geliyor.

Bu testler nedir ve neden sorunlu görülüyor?

Koronavirüsü çok sayıda kişiye bulaştıranlar salgının yayılmasında nasıl bir rol oynuyor? Hastadan bir örnek alınıyor ve laboratuvarda genetik kodu çıkarılıyor. Tekrar tekrar kopyalanıyor ve küçük miktarlar genişletilerek tespit edilebilir hale getiriliyor.

Bu 'RT-PCR' testleri HIV ve grip gibi virüslerin tespit edilmesinde de kullanılıyor ve sonuçlar yüksek oranda başarılı oluyor. Londra'daki King's College Üniversitesi'nden Dr. Nathalie MacDermott, "Bu testler genellikle çok sağlam oluyor, hatalı pozitif veya negatif sonuç oranı çok düşük" diyor.

Radiologyadlı derginin araştırmasına göre 167 hastanın beşine yapılan akciğer tomografisinde virüs görülmesine karşın, yapılan testlerin sonuçları negatif çıktı. Başka bir tarihte yeniden yapılan testte de sonuç bu sefer pozitif çıktı. Böyle çok sayıda durum yaşandı.

Bir tanesi de koronavirüse ilk dikkat çeken ve kendisi de kaptığı koronavirüsten hayatını kaybeden Çinli doktor Li Wenliang.

Doktor Li Wenliang, koronavirüs tanısı konmadan önce yaptırdığı birkaç testin sonuçlarının negatif çıktığını söylemişti. Çinli gazeteciler, altı defa test sonucu negatif çıkanların yedinci testte sonucun pozitif çıktığı vakaları yazdı. Singapur ve Tayland dahil birkaç farklı ülkede de benzer durumlar yaşandı.

ABD merkezli Salgın Kontrol ve Önleme Merkezi'nden Dr. Nancy Messonnier de yaptıkları bazı testlerin 'sonuçsuz' kaldığını söylüyor.

Sebebi ne olabilir?

Testler gerçekten doğru sonucu gösteriyor olabilir. Yani hasta test yapıldığı anda koronavirüse henüz yakalanmamış olabilir. Çin'de grip, soğuk algınlığı ve öksürük sıkıntısının yaygın yaşandığı bir dönem, dolayısıyla hastalar bu rahatsızlıkları koronavirüsle karıştırıyor olabilir.

Dr. MacDermott, "Koronavirüsün ilk belirtileri diğer solunum yolu enfeksiyonlarıyla büyük benzerlikler gösteriyor. Belki de ilk testlerinde henüz virüse yakalanmamış olabilirler. Ama zamanla virüsü kapmışlarsa daha sonra yapılan testler pozitif çıkabilir. Bu bir olasılık" diyor.

Bir diğer ihtimal de hastaya koronavirüs bulaşmış olsa bile erken safhaları olduğu için tespit edilmesine yardımcı olacak verilerin yeterince gelişmemiş olması. Doktorların test yaparken boğazın yanlış kısmına bakıp bakmadıklarıyla ilgili de tartışma vardı. Bu, burun ve boğazın da ötesinde akciğeri derinden etkileyen bir enfeksiyon.

Ama hasta öksürüyorsa, virüs tespit edilebilecek bir yere ulaşmış olabilir. Bir diğer ihtimal de RT-PCR testinin yeni koronavirüs için uygun olmaması.

Testin geliştirilebilmesi için araştırmacılar önce virüsün genetik kodundan bir bölüm seçmeli. Buna primer deniyor. Virüsteki eşleşen kodu birleştirip büyümesini sağlıyor. Bilim insanları virüsün genetik kodunda değişime uğramayacaklarını düşündükleri bir bölge seçiyor.

Primer ile hastadaki virüs arasındaki eşleşme zayıfsa, enfeksiyon kapan hastanın test sonuçları negatif çıkar. Bu aşamada testlerle ilgili kesin bir şey söylemek imkânsız, dolayısıyla diğer ülkelerin de nasıl bir ders çıkartması gerektiği de belirsiz.

Dr. MacDermott'a göre bu veriler çok büyük bir değişim yaratmayacak ama bir uyarına dikkat çekiyor:

"Ama yine de belirtiler göstermeye devam eden hastaların yeniden test edilmesi gerektiğine dikkat çekiyor."

BBC TÜRKÇE

Yorumlar (0)
14
parçalı bulutlu
Günün Anketi Tümü
Karahallı Belediye Başkanı Ali Tpçunun Çalışmalarından mennumusunuz?
Karahallı Belediye Başkanı Ali Tpçunun Çalışmalarından mennumusunuz?
Namaz Vakti 24 Nisan 2024
İmsak
Güneş
Öğle
İkindi
Akşam
Yatsı
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 33 90
2. Fenerbahçe 33 86
3. Trabzonspor 33 55
4. Beşiktaş 33 51
5. Başakşehir 33 49
6. Rizespor 33 48
7. Kasımpasa 33 46
8. Antalyaspor 33 45
9. Alanyaspor 33 45
10. Sivasspor 33 45
11. A.Demirspor 33 41
12. Samsunspor 33 39
13. Ankaragücü 33 37
14. Kayserispor 33 37
15. Konyaspor 33 36
16. Gaziantep FK 33 34
17. Hatayspor 33 33
18. Karagümrük 33 33
19. Pendikspor 33 30
20. İstanbulspor 33 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 31 69
2. Göztepe 31 63
3. Ahlatçı Çorum FK 31 55
4. Sakaryaspor 31 54
5. Bodrumspor 31 52
6. Kocaelispor 31 52
7. Bandırmaspor 31 47
8. Boluspor 31 47
9. Gençlerbirliği 31 47
10. Erzurumspor 31 42
11. Ümraniye 31 37
12. Manisa FK 31 36
13. Keçiörengücü 31 36
14. Şanlıurfaspor 31 34
15. Tuzlaspor 31 33
16. Adanaspor 31 32
17. Altay 31 15
18. Giresunspor 31 7
Takımlar O P
1. Arsenal 34 77
2. Liverpool 33 74
3. M.City 32 73
4. Aston Villa 34 66
5. Tottenham 32 60
6. Newcastle 32 50
7. M. United 32 50
8. West Ham United 34 48
9. Chelsea 32 47
10. Brighton 32 44
11. Wolves 33 43
12. Fulham 34 42
13. Bournemouth 33 42
14. Crystal Palace 33 36
15. Brentford 34 35
16. Everton 33 30
17. Nottingham Forest 34 26
18. Luton Town 34 25
19. Burnley 34 23
20. Sheffield United 33 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 32 81
2. Barcelona 32 70
3. Girona 32 68
4. Atletico Madrid 32 61
5. Athletic Bilbao 32 58
6. Real Sociedad 32 51
7. Real Betis 32 48
8. Valencia 32 47
9. Villarreal 32 42
10. Getafe 32 40
11. Osasuna 32 39
12. Sevilla 32 37
13. Las Palmas 32 38
14. Deportivo Alaves 32 35
15. Rayo Vallecano 32 34
16. Mallorca 32 31
17. Celta Vigo 32 31
18. Cadiz 32 25
19. Granada 32 18
20. Almeria 32 14