Uşak Karma Organize Sanayi Bölgesindeki (UKOSB) firmasında geleneksel yöntemlerle halı üretimi yapan Yaşar Günay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 19. yüzyılda sentetik boyaların ortaya çıkmasıyla kullanımı azalan doğal boyaların sağlıklı ve dayanıklı olması nedeniyle yaşatılması gerektiğini söyledi.

Günay, 40 yıl önce Osmanlı saraylarında kullanılan Uşak halılarını incelerken bu renklerin nasıl tutturulduğunu merak ederek araştırma yaptığını, o dönemden bu yana da kök boyaya gönül verdiğini anlattı. Günay, binlerce yıldır kullanılan geleneksel boyama tekniğinin heyecan veren sırlarını çözmeye çaba gösterdiğini ifade etti.

Günay, kök boya ustası olmasının yılların deneyimiyle oluştuğuna değinerek, şöyle konuştu:

"Mesleğe yeni başladığım dönemlerde Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesinden profesörlerin yazdığı kök boya metinlerini okudum. Bu bilgileri kendi çabamla uygulamaya başladım. Doğadan bitkileri toplayıp deneme yanılma yoluyla renkler elde etmeye çalıştım. Zaman içinde hangi bitkinin hangi rengi vereceğini ve ipi ne kadar süre kaynatırsak hangi renk tonunu alabileceğimizi öğrendim. Yıllarca bu işi yaparak ustalaştım. Geleneksel boyama tekniğiyle boyadığım yünleri yeni eski yöntemlerle dokuduğumuz Türk halılarında kullanmaya başladım. Böylelikle Osmanlı saraylarını süsleyen 15. ve 16. yüzyıl Uşak halılarının benzerlerini üretmeye başladım."

Bu konudaki bilgi ve deneyimin kaybolmasından endişe ettiğini, bildiği her şeyi çocuklarına öğretmeye çalıştığını vurgulayan Günay, üniversite öğrencilerini de ağırlayarak uygulamalı dersler verdiğini dile getirdi.

Günay, "Artık kök boyasında kullanılan ham maddeleri bulmakta zorlanıyoruz. Çoğu maddeyi kendi olanaklarımla yapmaya gayret ediyorum. Endüstriyel ürünler daha ucuz olduğu için tüm üreticiler ona yöneldi. Ben kök boya geleneğini gelecek nesillere taşımak istiyorum. Ancak çok zorlanıyorum. Kök boya hem sağlıklı hem daha dayanıklı. Öğrencilerimize bu kültürü aktararak sürmesini istiyoruz. Onların da geleneksel yöntemle yakından ilgilenmesi beni memnun ediyor" dedi.

Son olarak Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel Türk Sanatları Bölümü'nde okuyan 32 öğrenciye kök boyanın inceliklerini öğrettiğini anlatan Günay, bu inceliklerin her birinin tecrübeyle ortaya çıktığına dikkati çekti.

- "Kırmızı ve yeşili tutturmak zordur"

Kök boyaların bitkisel ve hayvansal minerallerden elde edildiğini söyleyen Günay, şöyle konuştu:

"Uşak ve çevresinde daha çok papatya, tavşanak, safran, kekik, soğan kabuğu, ayva yaprağı, zerdeçal, çitlembik, dil kanatan otu, palamut kozalağı, cevizlibağ, pıynar, hindiba, sütleğen, nar kabuğu, ceviz gibi ürünler kullanılır. Bitkileri mevsiminde toplar, kurutur ve saklarız. Bu bitkiler, rutubetin, nemin ve gün ışığının olmadığı yerlerde saklanırsa yıllar sonra bile işlevlerini kaybetmezler. Ancak bitkilerin taze olması önemli, çünkü mevsiminde taze olarak toplanmış bitki daha iyi bir renk verir.

Genellikle sarı, kırmızı, siyah, mavi, turuncu, kahverengi ve yeşil gibi renkler elde edilmeye çalışılır. Sarı renk elde etmek için örneğin dil kanatan otu, papatya ve tavşanak, siyah ve kahverengi için palamut kozalağı ceviz, mavi için hindiba, yeşil için palamut şapkası ve ceviz kabuğu kullanılır. Kaynatılan suya atılan doğal boya ham maddesi ile ip yumağı sürekli karıştırılır. Çünkü boyanın ipin tamamına eşit işlemesi için karıştırma işlemi sürekli yapılmalıdır. İp ne kadar fazla suyun içinde kalır ise renk o kadar koyulaşır. Ben genellikle yeşil ve kırmızı renkleri elde ederken zorlanıyorum çünkü renk tonlarını tutturmak zordur."

Süleyman Demirel Üniversitesi Geleneksel Türk Sanatları Öğretim Görevlisi Makbule Sibel Oda ise öğrencilerin teorikte anlatılan kök boyanın uygulamada çok faklı olduğunu gördüğünü, Anadolu kültürlerinden doğal boyacılığın yaşatılması gerektiğinin altını çizdi.

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Uşak’ta coşku ile kutlandı

Karahallı Belediye Başkanı Ali Tpçunun Çalışmalarından mennumusunuz?

Namaz Vakti 28 Nisan 2024

	İmsak
	Güneş
	Öğle
	İkindi
	Akşam
	Yatsı

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	33	55
4. Başakşehir	34	52
5. Beşiktaş	34	51
6. Kasımpasa	34	49
7. Alanyaspor	34	48
8. Sivasspor	34	48
9. Rizespor	33	48
10. Antalyaspor	33	45
11. A.Demirspor	34	41
12. Samsunspor	34	39
13. Kayserispor	34	38
14. Ankaragücü	33	37
15. Konyaspor	34	36
16. Gaziantep FK	33	34
17. Hatayspor	34	33
18. Karagümrük	33	33
19. Pendikspor	34	31
20. İstanbulspor	34	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	32	72
2. Göztepe	32	64
3. Ahlatçı Çorum FK	32	56
4. Sakaryaspor	32	54
5. Bodrumspor	32	53
6. Kocaelispor	32	53
7. Bandırmaspor	32	48
8. Gençlerbirliği	32	48
9. Boluspor	32	47
10. Erzurumspor	32	42
11. Keçiörengücü	32	39
12. Manisa FK	32	37
13. Ümraniye	32	37
14. Şanlıurfaspor	32	34
15. Tuzlaspor	32	34
16. Adanaspor	32	33
17. Altay	32	18
18. Giresunspor	32	10

Takımlar	O	P
1. Arsenal	35	80
2. M.City	33	76
3. Liverpool	35	75
4. Aston Villa	35	67
5. Tottenham	33	60
6. M. United	34	54
7. Newcastle	34	53
8. West Ham United	35	49
9. Chelsea	33	48
10. Bournemouth	35	48
11. Wolves	35	46
12. Brighton	34	44
13. Fulham	35	43
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	35	36
16. Brentford	35	35
17. Nottingham Forest	34	26
18. Luton Town	35	25
19. Burnley	35	24
20. Sheffield United	35	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	33	84
2. Girona	33	71
3. Barcelona	32	70
4. Atletico Madrid	33	64
5. Athletic Bilbao	33	58
6. Real Sociedad	33	51
7. Real Betis	32	48
8. Valencia	32	47
9. Getafe	33	43
10. Villarreal	32	42
11. Osasuna	32	39
12. Deportivo Alaves	33	38
13. Sevilla	32	37
14. Las Palmas	33	37
15. Rayo Vallecano	32	34
16. Mallorca	33	32
17. Celta Vigo	33	31
18. Cadiz	33	26
19. Granada	32	18
20. Almeria	33	14