Pandemi ile birlikte toplumda artan stres, endişe ve kaygılar uyku problemlerini de beraberinde getiriyor. Pandemi sürecinde yaşanan uyku sorunlarının %25 seviyesinden %50’lere ulaştığını söyleyen Yataş Uyku Kurulu uzmanlarından Uzman Klinik Psikolog Fundem Ece Erdem, koronasomnia gibi uykusuzluğun ve Covid-19’un birleşimi sonucu ortaya çıkan yeni bir sağlık problemi olduğunu da hatırlatıyor.

Uyku, yaşam kalitemizi belirleyen, zihinsel ve fiziksel sağlığımızı yenilememizi sağlayan, yaşamımızın üçte birini kapsayan oldukça önemli bir faaliyet... Ancak pandemi koşullarıyla beraber pek çok insan uyku sorunlarıyla karşılaşmaya başladı, sağlıklı ve düzenli bir uyku önemli ölçüde zorlaştı. Yataş Uyku Kurulu uzmanlarından Uzman Klinik Psikolog Fundem Ece Erdem uykusuzluk veya düşük uyku kalitesinin kaygı bozukluğu, depresyon, kalp ve dolaşım yolları hastalıkları, obezite gibi çoğu sağlık problemini de beraberinde getirdiğini hatırlatıyor. Özellikle Covid salgınına karşı güçlü tutmamız gereken bağışıklığımızın gece yaşanılan uyku sorunlarıyla giderek düştüğünü söyleyen Uzm. Klnk. Psk. Erdem, “Birçok uzman günde yedi saatten az uyumayı yetersiz olarak tanımlıyor ve bu günlük performansımızı olumsuz yönde etkileyebiliyor. Yetersiz uyku bireyin hata yapma ihtimalini ve tepki verme süresini artırıyor, konsantrasyon ve motivasyonu azaltıyor” diyor.

Pandemiyle birlikte koronasomnia ortaya çıktı

Yapılan araştırmalara göre pandemi sürecinde yaşanan uyku sorunlarının %25’lerden %50’lere ulaştığının altını çizen Uzm. Klnk. Psk. Erdem, bu artışın nedenini şöyle açıklıyor: “Uyku sorunlarının ilk nedenlerinden biri günlük rutinlerimizin ve bulunduğumuz ortamların kökten değişmesi. Bu durum vücut saatimizi korumayı zorlaştırıyor. İş ve okul ortamlarının ofis, okul gibi resmi mekanlardan ev ortamına taşınması insanların geç saatlere kadar uykusuz kalmasına neden oluyor. Uykuya dalma zorluğu veya uykunun belirsiz aralıkla bölünmesi sonucu ortaya çıkan insomnia rahatsızlığı pandemi döneminde de kendini çok daha fazla gösteriyor. Hatta uzmanlar bu artışa bağlı olarak yeni bir durum olan “koronasomnia” yani uykusuzluğun ve Covid-19’un birleşimi sonucu ortaya çıkan rahatsızlık terimini ortaya attı. Bu noktada koronasomnia’nın sebeplerini Covid-19 bağlamında yeniden inceleyebiliriz. İnsanlar pandemi öncesinde bulundukları normal iş ortamlarında sürekli tetikte ve konsantrasyon durumunda oldukları için dikkatlerini yaptıkları işe daha uzun süreli şekilde verebilmekteydi. Ancak, pandemiden sonra çoğu zaman evde olmuş olmanın verdiği rahatlıktan dolayı sürekli uyku halinde oldukları gözlemlendi.”

Yalnızlaştıkça stresten kurtulamıyoruz

Pandemiyle birlikte hasta olma, sevdiklerini kaybetme, rutinlerinin bozulması gibi sebeplerle pek çoğumuzun stres seviyesinde artış yaşanabiliyor. Yaşanılan bu stres, adrenalin seviyemizin artmasına ve gece boyunca uykuya dalma sorunu yaşayabilmemize neden oluyor. Ayrıca Covid-19 ile birlikte sosyal aktivitelerimizin azalması, arkadaş gruplarımızla görüşmelerimizin bitmesi, yalnızlaşmamız stres atma ortamlarımızın azaldığı anlamına geliyor. Stres azaltan bu faaliyetleri gerçekleştirmememizin uyku problemi yaşamaya neden olduğunun altını çizen Yataş Uyku Kurulu uzmanlarından Uzm. Klnk. Psk. Erdem, genel belirsizlik hali, işten çıkarılma oranlarının artması ile gelecek kaygısı ve kontrol yitimi hissinin de stres faktörünü önemli ölçüde tetikleyerek uykusuzluğun baş göstermesine yol açtığını söylüyor.

Uyuyamıyorsanız yataktan çıkın

“Düşüncelerimizin düzensizce artış göstermesi ile faydasız birlik içerisinde olmaları uyku problemi yaşatabilme potansiyeline sahiptir” diyen Uzm. Klnk. Psk. Erdem, aynı zamanda hiçbir şey düşünmemek için zorlanılan bir zihnin de uykunun düşmanı olabileceğine dikkat çekiyor. Erdem, uyku sorunlarıyla başa çıkabilmek için şu önerilerde bulunuyor: “Öncelikle uyuyamıyorsanız yataktan çıkabilir, uyuduğunuz alandan uzaklaşabilirsiniz. Sizi sürekli düşünmeye iten şeyleri kağıda dökerek, müzik dinleyerek veya nefes egzersizleri yaparak zihninizi sakinleştirebilirsiniz. Düşündükçe rahatsızlık vermeyen, aksine rahatlatan ve uykuya teşvik eden çeşitli uğraşlardan sonra zihninize vücudunuz uykuya ihtiyaç duyduğu kabullendirilebilirsiniz. Çevresel faktörler uyku için uygun duruma getirildikten ve kaygıdan, sağlıksız düşünmeden, korkudan, aşırı heyecandan uzaklaşıp rahatladığınızda yatağınıza dönebilirsiniz.”

	İmsak
	Güneş
	Öğle
	İkindi
	Akşam
	Yatsı

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	36	95
2. Fenerbahçe	36	84
3. Samsunspor	36	64
4. Beşiktaş	36	62
5. Başakşehir	36	54
6. Eyüpspor	36	53
7. Trabzonspor	36	51
8. Göztepe	36	50
9. Rizespor	36	49
10. Kasımpaşa	36	47
11. Konyaspor	36	46
12. Alanyaspor	36	45
13. Kayserispor	36	45
14. Gaziantep FK	36	45
15. Antalyaspor	36	44
16. Bodrum FK	36	37
17. Sivasspor	36	35
18. Hatayspor	36	26
19. A.Demirspor	36	2

Takımlar	O	P
1. Kocaelispor	38	72
2. Gençlerbirliği	38	68
3. Karagümrük	38	66
4. İstanbulspor	38	64
5. Bandırmaspor	38	64
6. Erzurumspor	38	64
7. Boluspor	38	61
8. Iğdır FK	38	58
9. Amed Sportif	38	57
10. Ahlatçı Çorum FK	38	54
11. Ümraniye	38	53
12. Esenler Erokspor	38	52
13. Sakaryaspor	38	51
14. Keçiörengücü	38	51
15. Manisa FK	38	48
16. Pendikspor	38	48
17. Ankaragücü	38	48
18. Şanlıurfaspor	38	40
19. Adanaspor	38	30
20. Yeni Malatyaspor	38	-21

Takımlar	O	P
1. Liverpool	38	84
2. Arsenal	38	74
3. M.City	38	71
4. Chelsea	38	69
5. Newcastle	38	66
6. Aston Villa	38	66
7. N. Forest	38	65
8. Brighton	38	61
9. Bournemouth	38	56
10. Brentford	38	56
11. Fulham	38	54
12. C.Palace	38	53
13. Everton	38	48
14. West Ham United	38	43
15. M. United	38	42
16. Wolves	38	42
17. Tottenham	38	38
18. Leicester City	38	25
19. Ipswich Town	38	22
20. Southampton	38	12

Takımlar	O	P
1. Barcelona	38	88
2. Real Madrid	38	84
3. Atletico Madrid	38	76
4. Athletic Bilbao	38	70
5. Villarreal	38	70
6. Real Betis	38	60
7. Celta Vigo	38	55
8. Rayo Vallecano	38	52
9. Osasuna	38	52
10. Mallorca	38	48
11. Real Sociedad	38	46
12. Valencia	38	46
13. Getafe	38	42
14. Espanyol	38	42
15. Alaves	38	42
16. Girona	38	41
17. Sevilla	38	41
18. Leganes	38	40
19. Las Palmas	38	32
20. Real Valladolid	38	16