D vitamini eksikliği dünya çapında bir halk sağlığı sorunu kabul edilmektedir. Günümüzde D Vitamini yetersizliğinin kardiyovasküler hastalıklardan kansere, dermatolojik hastalıklardan diyabete, kronik yorgunluktan psikiyatrik rahatsızlıklara kadar çok farklı hastalıklarla ilişkili olabileceği düşünülmektedir.

Günlük D Vitamini ihtiyacı Türkiye'ye Özgü Beslenme Rehberinde kadın ve erkek için günlük 400 IU olarak belirlenmiştir. D vitamininin temel kaynakları güneş ışığı ve diyettir. D vitamini gereksinmemizin %90'ı güneş ışığı aracılığı ile deri altında sentez edilir ve kana karışır. Diyetle D vitamini gereksinmesinin sadece %10'u karşılanabilmektedir.

Depresyon D Vitamini ile Önlenebilir Mi?

Depresyon veya depresif bozukluk kişinin yaşamını olumsuz olarak etkileyen, hatta tüm yaşamsal işlevlerini bozan, çeşitli semptom gruplarından oluşan bir duygudurum bozukluğudur. Duygudurum anormalliğinin yanı sıra uyku, iştah, vücut ağırlığı, dikkat süresi, hafıza, mide ağrıları, kas gerginliği gibi özelliklerde de değişimler yer almaktadır.

Son yıllarda yapılan çalışmalar, D vitamininin de depresyon ile ilişkili olabileceğine işaret etmektedir. Birçok bilimsel çalışmanın değerlendirilmesi sonucunda 31.424 bireyin verileri analiz edilmiştir. Depresyonda olan kişilerin sağlıklı kişilere göre D Vitamini seviyeleri daha düşük bulunmuştur. Başka bir çalışmada D Vitamini en düşük kişilerin depresyon riskinin normal düzeye sahip kişilere göre daha yüksek olduğu saptanmıştır.

Yaşlı bireyler üzerinde yapılan başka bir çalışmada 531 kadın ve 423 erkek katılımcılar 6 yıl boyunca izlenmiştir. D Vitamini düzeyi düşük olan kişilerde depresyona girme riskinin 3. ve 6. Yıllarda gittikçe oranının arttığı gözlenmiştir. Bu ve bunlar gibi birçok çalışmada, depresyonu etkileyen diğer faktörler de değerlendirilse dahi(sosyo-ekonomik düzey, obezite, yaş, menepoz vs) D Vitamininin açık ara farkla depresyon üzerinde etkili olduğu saptanmıştır.

Doğum sonrası lohusalık depresyonunda da hamilelik süresince yeterli D Vitamini takviyesi almayan kadınlarda artış gözlenmiştir. Depresyon tedavisinde yüksek doz D Vitamini takviyelerinin olumlu sonuç verdiği de çalışmalarda ortaya çıkmıştır.

D Vitamini Eksikliği Kronik Yorgunluğa Neden Olur Mu?

D Vitamininin asıl görevi kalsiyum emilimini arttırarak kemik sağlığını korumaktır. Eksikliğinde kalsiyum metabolizmasında bozukluk dolayısıyla kemik yapısında bozulmalar sonucu birçok hastalığın görülmesinin yanında fiziksel aktivite durumunda azalmalar meydana gelebilir. Buna bağlı olarak yaşam kalitesinin düştüğü, gün içerisinde uyku halinin arttığı çalışmalarca kanıtlanmıştır. Miyaljik ensefalomiyelit olarak da bilinen kronik yorgunluk sendromu(KYS) çeşitli bir dizi semptomun eşlik ettiği, altı aydan uzun süren açıklanamayan yorgunluk, dikkat dağınıklığı, uykusuzluk, eklem ve baş ağrısıyla belirti veren bir sendromdur. D Vitamini eksikliği bu sendromla ilişkili bulunmuştur.

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon polikliniğinde yapılan bir çalışmada kişilerin gün içerisindeki uyku hali ve yorgunluk seviyelerinin D Vitamini ile ilişkisi araştırılmıştır. D Vitamini seviyesinin daha düşük olduğu kişilerde diğerlerine göre büyük ölçüde gündüz uykululuk hali ve kronik yorgunluk gözlenmiştir.

Kronik yorgunluğa sahip bireylerin incelendiği başka bir çalışmada ise D Vitamini takviyesiyle durumlarında önemli oranda düzelme saptanmıştır. Yine başka bir çalışmada D Vitamini seviyeleri normal düzeyde olan kişilerde diğer etkileyen faktörler devre dışı bırakıldığında gün içerisinde yorgunluk, fiziksel aktivitede yetersizlik saptanmamıştır. D Vitamini seviyeleri ideale yaklaştıkça fiziksel aktivitelerde artış gözlenmiştir. Bununla birlikte tiroit, tip 1 diyabet gibi otoimmün hastalıklara, vücutta enfeksiyonlara, kansere ve birçok hastalığa yakalanma riskinin düşük olduğu tespit edilmiştir.

D Vitamini Eksikliğini Nasıl Önleriz?

Sağlıklı bir bireyin kanda ideal D Vitamini seviyesi 60-75 ng/mL olmalıdır. Yapılan tetkiklerde kanınızda 20 ng/mL düzeyindeyse vakit kaybetmeden hekiminiz tarafından değerlendirilmelidir. Tahliller yapılmadan da halsizlik, kronik yorgunluk, kontrolsüz olarak karın bölgesinde yağlanma, sürekli hastalıklara yakalanma durumu varsa D Vitamininiz büyük ihtimalle vücudunuzda eksiktir.

Tetkik sonuçlarında ideal D Vitamini seviyesine sahip olsanız da yeterli güneş ışını ve beslenme ile günlük ihtiyacımızı karşılamak zorundayız. Yeterli D Vitamini alımı için günlük beslenme programı:

-Sabah : Mutlaka sarısı ile birlikte 1 yumurta, 1 tatlı kaşığı tereyağı, peynir, maydanoz ve ihtiyaca göre en az 1 dilim tam tahıllı ekmek eksik olmamalıdır. D vitamini ısıya dayanıklıdır. Bu nedenle gıdalara ekstra eklenip zenginleştirilmektedir. Yine kalori ihtiyacınıza göre D Vitamininden zenginleştirilmiş süt ve süt ürünleri de tüketilmelidir.

-Öğlen : Mantar içeren sebze sote yemekleri, yoğurt, bulgur ya da karabuğday pilavı tüketilebilir.

-Ara öğünlerde meyvenin yanına mutlaka ayran veya kefir eklenebilir.

-Akşam : Haftada en az 3 kez somon ve yağlı balıklar tercih edilmelidir. Et grubu yoksa yoğurt mutlaka yemeğin yanında tüketilmelidir. Kişi başına 1 tatlı kaşığı yağ olacak şekilde pilavınıza eklediğiniz tereyağını da her ne kadar ısıya dayanıklı olsa da pilavınızın altını kapattıktan sonra ekleyip karıştırmanız vitamin emilimini arttıracaktır.

Ancak bağırsakta emilim bozukluğu, kısa bağırsak sendromu ya da midede rahatsızlıklar varsa olumsuz D Vitamini emilimi olumsuz etkilenerek yine ihtiyacı karşılayacak düzeye ulaşamayabiliriz. En önemli miktarın güneş ışınlarıyla sağlandığını belirttik ancak bireyin yaşı, deri rengi, giydiği kıyafet, güneşlendiği saatin yanında güneş ışınları, çevre kirliliği, ozon tabakasındaki değişmeler, yaşanılan ülkenin enlem-boylam değerleri gibi birçok faktör deride D Vitamini aktivasyonunu etkilediğinden ihtiyacın tamamı karşılanmaz. Türkiye'de yapılan çalışmalarda kadın ve erkek farketmeksizin %50 oranında D vitamini eksikliği olduğu saptanmıştır. Bu nedenle yılda en az 1 kez kanda D Vitamini bakılmalı, eksiklik durumuna göre gerekli tedavi planlanmalıdır. Bu sayede tüm dünyada önemli sağlık sorunları olan diyabet, obezite, kanser gibi küresel harcamaların fazla olduğu hastalıklar önlenebilir.

YALIM BİN'DEN FAZLA İŞÇİYE ACIMADI AMA KONU NURULLAH CAHAN'IN YAKINLARI OLUNCA YÜREĞİ SIZLADI!

	İmsak
	Güneş
	Öğle
	İkindi
	Akşam
	Yatsı

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	89
2. Fenerbahçe	34	81
3. Samsunspor	34	60
4. Beşiktaş	34	59
5. Başakşehir	34	54
6. Eyüpspor	35	50
7. Trabzonspor	34	47
8. Göztepe	34	47
9. Kasımpaşa	34	46
10. Konyaspor	34	46
11. Kayserispor	34	44
12. Antalyaspor	34	44
13. Gaziantep FK	34	43
14. Rizespor	34	43
15. Alanyaspor	34	39
16. Bodrum FK	34	36
17. Sivasspor	35	35
18. Hatayspor	34	23
19. A.Demirspor	34	-2

Takımlar	O	P
1. Kocaelispor	38	72
2. Gençlerbirliği	38	68
3. Karagümrük	38	66
4. İstanbulspor	38	64
5. Bandırmaspor	38	64
6. Erzurumspor	38	64
7. Boluspor	38	61
8. Iğdır FK	38	58
9. Amed Sportif	38	57
10. Ahlatçı Çorum FK	38	54
11. Ümraniye	38	53
12. Esenler Erokspor	38	52
13. Sakaryaspor	38	51
14. Keçiörengücü	38	51
15. Manisa FK	38	48
16. Pendikspor	38	48
17. Ankaragücü	38	48
18. Şanlıurfaspor	38	40
19. Adanaspor	38	30
20. Yeni Malatyaspor	38	-21

Takımlar	O	P
1. Liverpool	36	83
2. Arsenal	37	71
3. Newcastle	37	66
4. Chelsea	37	66
5. Aston Villa	37	66
6. M.City	36	65
7. N. Forest	37	65
8. Brentford	37	55
9. Brighton	36	55
10. Fulham	37	54
11. Bournemouth	36	53
12. C.Palace	36	49
13. Everton	37	45
14. Wolves	36	41
15. West Ham United	37	40
16. M. United	37	39
17. Tottenham	37	38
18. Leicester City	37	25
19. Ipswich Town	37	22
20. Southampton	37	12

Takımlar	O	P
1. Barcelona	37	85
2. Real Madrid	37	81
3. Atletico Madrid	37	73
4. Athletic Bilbao	37	70
5. Villarreal	37	67
6. Real Betis	37	59
7. Celta Vigo	37	52
8. Rayo Vallecano	37	51
9. Osasuna	37	51
10. Mallorca	37	47
11. Real Sociedad	37	46
12. Valencia	37	45
13. Getafe	37	42
14. Alaves	37	41
15. Girona	37	41
16. Sevilla	37	41
17. Espanyol	37	39
18. Leganes	37	37
19. Las Palmas	37	32
20. Real Valladolid	37	16