Çocuklarda Baş Ağrısının Nedenleri

Çocuklarda en sık görülen baş ağrısı çeşidinin ’gerilim baş ağrısı’ olduğunu ifade eden Uzm. Dr. Hülya İnce, hastalığın sebebinin ise okul başarısızlığı stresi ve aile içi tartışmalar olduğunu söyledi.
Medical Park Samsun Hastanesi Çocuk Nöroloji Kliniği’nden Uzm. Dr. Hülya İnce “çocuklarda baş ağrısı” hakkında açıklamalarda bulundu. Uzm. Dr. İnce “Baş ağrısı kafatası içinde veya dışında yer alan ağrıya duyarlı oluşumların değişik nedenlerle etkilenmesi sonucu ortaya çıkan bir semptomdur. Tekrarlayan baş ağrıları okul sorunlarına, öğrenme güçlüğüne neden olabilir. Baş ağrısı, çocuklarda ağrıya yol açan durumlar içerisinde en sık görülen yakınmaların başında gelir. Okul çağı çocuklarında sıklığı 7 yaşına kadar yüzde 40, 15 yaşına kadar yüzde 75 olarak bildirilmektedir. Baş ağrısını arttıran faktörler arasında yaş, cinsiyet, ailede baş ağrısı öyküsü ve yolculuk sırasında araç tutma öyküsünün varlığı önemlidir” dedi.
GERİLİM BAŞ AĞRISI
Gerilim baş ağrısının çocuklarda en sık görülen baş ağrısı tipi olduğunu söyleyen Dr. Hülya İnce “Duygusal nedenler, okul başarısızlığı stresi, aile içi tartışmalar ağrının en muhtemel nedenidir. Ağrı yaygındır. Bazen baş çevresinde band seklide dağılım gösterir. Hiçbir zaman bulantı ve kusma ile birlikte değildir. Episodik ve kronik sekli vardır. Migren baş ağrılı çocukların ailelerinde yüksek oranda baş ağrısı öyküsü alınmasına karsın gerilim baş ağrılı çocukların ailelerinde bu oran oldukça düşüktür” diye konuştu.
EPİLEPTİK BAŞ AĞRILARI
Epileptik baş ağrıları hakkında bilgi veren Dr. İnce “Epilepsi hastalarında postiktal dönemde baş ağrılarının görüldüğü bilinmektedir. Jeneralize konvulsiyonlar sonrası görülen baş ağrıları metabolik değişiklikler ve serebral kan akımının artmasına sekonder gelişmektedir. Migren ağrısı sırasında olguların yüzde 22’sinde, gerilim baş ağrısı sırasında ise yüzde 24’ünde EEG anormalliği saptanmaktadır” şeklinde ifade etti.
KAFA İÇİ BASINCININ AZALDIĞI DURUMLAR(İNTRAKRANİAL HİPOTANSİYON)
Kafa içi basıncının azalmasıyla da beyin tabanındaki dura ve damarlarda gerilme sonucu baş ağrısı görülebildiğini belirten İnce "Bunun en güzel örneği LP sonucu kafa içi basıncının düşmesi ve baş ağrısının ortaya çıkmasıdır. Ağrı LP’den birkaç saat sonra ortaya çıkar ve birkaç gün hatta hafta sürebilir. Hasta, dik oturtulduktan birkaç saniye sonra şiddetli baş ağrısı duyar ve ağrı yatar yatmaz kaybolur. Yatak istirahati tedavide genellikle yeterlidir” ifadelerini kullandı.
SARSINTI (KONTÜZYO SEREBRİ) SONRASI SENDROMU
Sarsıntı sonrası sendromunun travma sonrası görülen kronik baş ağrıları olduğunu söyleyen Dr. İnce “Belirtiler kafa travmasından sonra 1-7 gün içinde başlar ve yıllarca devam edebilir. Olguların yüzde 70’i bir yılda düzelir ancak yüzde 15’inin üç yıl sonra hala yakınmaları mevcuttur. Tedavide psikoterapi yararlı olabilir” bilgilerine yer verdi.
PSÖDOTÜMÖR SEREBRİ (BENİGN İNTRAKRANİYAL HİPERTANSİYON)
Psödotümör serebri’nin ciddi morbiditeye(hasta olma oranı) yol açtığını ifade eden İnce şöyle konuştu: "İdyopatik veya sekonderdir. Bazen şiddetli olabilen baş ağrısı, papil ödem, ağır olgularda görme alanı daralması görülür. Papil ödem olduğundan lomber ponksiyon yapılmadan önce mutlaka kraniyal görüntüleme yapılmalıdır. Örneğin orta kulak ve mastoid enfeksiyonu sigmoid sinüse yayılarak venöz drenajı kısmen ya da tam tıkayabilir. Bu tablo psödotümör serebriye yol açar. Tedavide amaç artmış kafa içi basıncını azaltarak baş ağrılarını geçirmektir. Eğer görme alanı etkilenmişse normale dönene kadar LP yapılması gerekir."
ANOKSİ VE KARBONMONOKSİT BAŞ AĞRILARI
Anoksi’nin hipoksi ve CO beyin arterlerinde dilatasyona yol açarak baş ağrısına neden olduğunu aktaran İnce şunları söyledi: “Yüksek yerlerde de akut hipoksik belirtiler ortaya çıkar Kronik akciğer hastalığı, obstrüksif uyku apnesi gibi hipoksiye neden olan durumlar baş ağrılarına neden olur. Bu belirtiler daha alçak yerlere inilmesi, asetazolamid ve deksametazonla tedavi edilir. Kronik baş ağrısı olan her çocukta düşük düzeyde CO zehirlenmesinden kuşkulanılmalıdır. Yoğun sigara dumanı, bulunan ortam, hatalı ev fırınları ve araç egzoz yoğunluğu zehirlenmeye neden olur. Ağır zehirlenmelerde yüzde 100 O2 veya hiperbarik oksijen tedavisi gerekir.”
MİGREN
Çocuk yaş grubunda primer baş ağrısının en önemli nedeninin migren olduğunun altını çizen Dr. İnce, “Migren özel klinik bulguların eşlik ettiği, semptomsuz intervallerle birbirinden ayrılan tekrarlayıcı baş ağrısıdır. Okul dönemi çocuklarda görülme sıklığı topluma göre değişmek üzere yüzde 4-10 arasındadır” diye konuştu.
AURALI MİGREN
Okul çocuklarında migren atağının daha sık olduğunu vurgulayan İnce şu bilgileri verdi: "Çoğunlukla öğleden sonra oluşur. Bu tip migrende migren atağı oluşmadan bazı öncü semptomları ortaya çıkar. Bunlar; uçuşan cisimler, siyah nokta, parlayan ışık, büyüyen veya küçülen cisimler, diplopi, ataksi, perioral parastezi, ayak ve elde uyuşukluk, tinnitus, nadir olarak dizartri ve bilinç kaybıdır. Aura başladıktan 5-20 dakika sonra baş ağrısı oluşur. Baş ağrısı çocuklarda çoğunlukla bilateral zonklayıcı ağrı olarak başlar, zaman içinde unilateral olabilir. Ayrıca baş ağrısına fotofobi, fonofobi, osmofobi ve görme bulanıklığı eklenebilir. Kusma en sık rastlanan ilave bulgudur. Hastada yorgunluk, depresyon veya irritabilite oluşsabilir, çocuk karanlık ve sessiz odada yatmayı tercih eder. Ağrı saatler içinde azalsa da gün boyu sürebilir. Uykuyu takiben ağrı geçer. Migren atağı 2-3 gün veya daha uzun sürebilir ve bu duruma ‘migren statusu’ ismi verilir. Aurasız Migren ise bu tip migrende aura bulunmaz, auralı migrende oluşan diğer semptomlar gelişebilir, ondan farkı bulantı ve kusmanın nadir olmasıdır. Baş ağrısı çoğunlukla bifrontal veya bitemporaldir.”
KÜME TİPİ BAŞ AĞRISI
Küme tipi baş ağrısının çocuk yas grubunda çok nadir görüldüğünü söyleyen Dr. İnce “İlk bulgu tek tarafta ve göz arkasında hissedilen ağrıdır. İlave olarak konjunktivada kızarıklık, gözde yaşarma, burun akıntısı, Horner Sendromu bulguları gibi otonomik sistem bozuklukları oluşur. Bulantı ve kusma çok nadirdir” dedi.
DONDURMAYA BAĞLI BAŞ AĞRISI
Dondurmaya bağlı baş ağrısının çocukların yüzde 33’ünde ve migrenli hastaların yüzde 90’ında görüldüğünü söyleyen Dr. Hülya İnce sözlerini şöyle tamamladı: “Çabuk içilen soğuk içecek ya da dondurmanın ardından 30 sn içinde basın derinliklerinde birkaç saniyen-1 dakika süren şiddetli ağrı gelişir. Durum anlaşılırsa ileri tetkik ve tedaviye gerek yoktur. Tedavi baş ağrısının primer veya sekonder oluşuna göre farklılık gösterir. Baş ağrısında ilk adım genellikle semptomu hafifletmek veya ortadan kaldırmaktır. Migren, gerilim tipi baş ağrısı, kronik günlük baş ağrılarında ilaç tedavisi, kaygılara yönelik destek ve stres yönetiminin öğretilmesi önemlidir. Çocukta ayda 2’den fazla şiddetli migren atağı varsa, okul çocuklarında migren atağının okula devamına engel olması ve başarısını düşürmesi söz konusu ise tedavi başlanmalıdır.”