İlk kez 2008 yılında oluşturulan kripto para birimi Bitcoin, günümüzde herhangi bir kurum ya da kuruluşa bağlı olmaksızın herkes tarafından kullanıma açık bir teknoloji haline geldi. Kripto paraların alışverişlerde kullanılabileceği gibi yatırım amaçlı da değerlendirebildiğini belirten uzmanlar, şifreli para birimlerinin toplam piyasa değerinin 700 milyar doları aştığını belirtiyor. Uzmanlar, kripto paraların siber saldırıların hedefinde olan bir teknoloji olması sebebiyle çalınma riskinin de olduğuna dikkat çekiyor.

Üsküdar Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serhat Özekes, son günlerde piyasa değeri artan kripto paralarla ilgili önemli değerlendirmelerde bulundu.

Kolay kullanım imkânı sağlıyor

Kripto para sahteciliğinin neredeyse imkânsız olduğunu ve güvenliğinin kriptografi yöntemleriyle sağlandığını belirten Prof. Dr. Serhat Özekes, “Kripto para herhangi bir kurum ya da kuruluşa bağlı olmayan ve herkesin kullanımına açık bir teknoloji. Geçmiş ve gelecekteki tüm transfer işlemleri şifrelenmiş, dağınık ama birbirine bağlı, tekel kontrolünde olmayan ve sürekli büyüyen bir veri tabanı olan blokzincire işleniyor. Kişiler sahip oldukları kripto paraları, cüzdan adı verilen programlar sayesinde kolaylıkla kullanabiliyor” dedi.

Piyasa değeri 700 milyar doları aştı

İlk kripto paranın Bitcoin adıyla 2008 yılında üretildiğini söyleyen Prof. Dr. Serhat Özekes, sözlerine şöyle devam etti:

“Bitcoin, ilk merkeziyetsiz kripto para olma özelliğine sahip. Bilindiği gibi istendiği zaman Türk Lirası, Amerikan Doları, Euro veya diğer para birimlerine takas edilebiliyor. Bitcoin sistemi, toplam 21 milyon Bitcoin üretilebilecek şekilde tasarlandı. Aralık 2020 itibariyle 18,5 milyon adet ile tüm Bitcoin’lerin yüzde 88’i üretilmiş olup piyasa değeri yaklaşık 600 milyardır dolardır. Günde dokuz yüz adet olan Bitcoin üretiminin giderek zorlaştığı da düşünüldüğünde son Bitcoin’in 2140 yılında üretileceği tahmin ediliyor. İlk ve en çok kullanılan şifreli para birimi Bitcoin olsa da 2 bin 300’ü aşkın kripto para birimi bulunuyor. Şifreli para birimlerinin toplam piyasa değeri 700 milyar doların üzerindedir.”

Geleceğin para birimi olduğuna inanılıyor

Prof. Dr. Serhat Özekes, kripto para birimlerinin popüler olmasının nedenlerini şöyle açıkladı:

Bitcoin gibi kripto para birimlerinin geleceğin para birimi olacağına inananlar, daha da değer kazanmadan satın almak için yarış içerisindeler,

Kripto para birimlerinin arkasındaki teknoloji olan blok zincir yapısına güvenenler, merkezi olmayan işlem ve kayıt sisteminin geleneksel ödeme yöntemlerinden daha güvenli olduğuna inanıyorlar,

Anlık değer artışlarından para kazanan spekülatörler de kripto para birimlerini gelir kaynağı olarak görüyorlar.

Kolay kullanımı yatırımcıları cezbediyor

İnternet üzerinde kripto para kullanılarak yapılan alışverişlerde kullanıcı kimlik bilgilerinin gizli kalmasının mümkün olduğunu belirten Özekes, “Takip edilmesinin zor olması nedeniyle internet ortamının büyük bir bölümünü oluşturan ve internetin karanlık tarafını ifade eden dark web ortamındaki yasa dışı alışverişlerde çoğunlukla kripto para kullanılıyor. Bunun yanında artan hacmi ile yatırım aracı olarak görülen kripto paranın saklanması için kullanılan online cüzdanlar, mobil cüzdanlar, çevrim dışı cüzdanlar, fiziksel cüzdanlar ve kağıt cüzdanların yanında kripto para borsaları, kolay kullanımları nedeniyle yatırımcılar tarafından çoğu zaman tercih ediliyor. Oldukça kolay ve hızlı transfer edilebilen kripto paralar sanal cüzdanlarda saklanır ve internet üzerinde alışverişlerde kullanılabilir. Bitcoin almak ve satmak oldukça kolay ve hızlı yapılan bir işlem. Ancak bu işlem sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta güvenlik olarak karşınıza çıkar. Kripto para almadan önce işlem yapılacak platformun güncel olması ve bir çeşit güvenlik sertifikası olan SSL ile korunmasına dikkat etmek gerekiyor” dedi.

Kripto paralar siber saldırıların hedefinde

Kripto paraların siber saldırıların hedefinde olan bir teknoloji olduğunu söyleyen Özekes, “Hacklenme ciddi bir risktir çünkü kaybolan veya çalınan bitcoinleri geri almanın bir yolu yoktur. Akıllı bir cüzdanın korumasına sahip olunsa bile, kripto para borsaların saldırıya uğrama olasılığı yüksektir. Ek olarak, bir cüzdanınız varsa ve anahtarınızı unutursanız veya kaybederseniz, kripto paranızı almanız sizi epey uğraştırabilir. En güvenilir seçeneğe sahip olduğunuzdan emin olmak için kripto para cüzdanları dikkatlice araştırılmalı. Hacklenmeye ek olarak, kripto para piyasasında dolandırıcılık olayları da yaşanıyor. Alıcılar ve satıcılar, çevrimiçi olarak kripto para ticareti yapmak istiyor ancak popülerliklerinin artması nedeniyle bu ticaretin gerçekleştiği borsalardan bazıları sahte olabiliyor” ifadelerini kullandı.

Kripto paralar küresel fenomen oldu

Prof. Dr. Serhat Özekes, kripto para teknolojisinin geleceğinin tartışma konusu olduğunu söyledi ve sözlerini şöyle tamamladı:

“Kuşkusuz küresel bir fenomen haline geldi, ancak bu büyüyen teknoloji hakkında öğrenilecek çok şey var. Yasaklanmadan veya hayatın bir parçası olmadan önce dikkate alınması gereken birçok parametre ve giderilmesi gereken endişe var. Bitcoin ve diğer kripto paraların destekçileri, bunların herhangi bir hükümete, herhangi bir devlete veya kuruma bağlı olmadıkları için geleneksel fiziksel para birimlerinden çok daha üstün olduğunu iddia ediyor. Eleştirmenlerin veya savunucuların söylediklerine bakılmaksızın, hala gelişen bir teknoloji olduğu için net bir öngörüde bulunmak oldukça zor. Hayattaki her şey gibi kripto paranın da gelecekte, hem iyi hem de kötü sonuçları olabilir. Bugün birçok kişi tarafından kripto para kavramının gerçek değerinin anlaşılmadığı, sadece fiyat ve dalgalanmalar tarafından yönlendirilen spekülatif işlemlere odaklanıldığını söyleyebilirim. Oysa kripto para teknolojisi, insanlara kendi bankaları olma ve ödeme yöntemlerini belirleme gücü veriyor. Kripto paranın nakit paranın yerini alıp almayacağı kararındaki en önemli faktör, kullanıcı adaptasyonudur. Kripto paranın hayatın bir parçası haline gelmesi durumunda yaşamımızın tamamen değişeceğini düşünüyorum.”

	İmsak
	Güneş
	Öğle
	İkindi
	Akşam
	Yatsı

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	36	95
2. Fenerbahçe	36	84
3. Samsunspor	36	64
4. Beşiktaş	36	62
5. Başakşehir	36	54
6. Eyüpspor	36	53
7. Trabzonspor	36	51
8. Göztepe	36	50
9. Rizespor	36	49
10. Kasımpaşa	36	47
11. Konyaspor	36	46
12. Alanyaspor	36	45
13. Kayserispor	36	45
14. Gaziantep FK	36	45
15. Antalyaspor	36	44
16. Bodrum FK	36	37
17. Sivasspor	36	35
18. Hatayspor	36	26
19. A.Demirspor	36	2

Takımlar	O	P
1. Kocaelispor	38	72
2. Gençlerbirliği	38	68
3. Karagümrük	38	66
4. İstanbulspor	38	64
5. Bandırmaspor	38	64
6. Erzurumspor	38	64
7. Boluspor	38	61
8. Iğdır FK	38	58
9. Amed Sportif	38	57
10. Ahlatçı Çorum FK	38	54
11. Ümraniye	38	53
12. Esenler Erokspor	38	52
13. Sakaryaspor	38	51
14. Keçiörengücü	38	51
15. Manisa FK	38	48
16. Pendikspor	38	48
17. Ankaragücü	38	48
18. Şanlıurfaspor	38	40
19. Adanaspor	38	30
20. Yeni Malatyaspor	38	-21

Takımlar	O	P
1. Liverpool	38	84
2. Arsenal	38	74
3. M.City	38	71
4. Chelsea	38	69
5. Newcastle	38	66
6. Aston Villa	38	66
7. N. Forest	38	65
8. Brighton	38	61
9. Bournemouth	38	56
10. Brentford	38	56
11. Fulham	38	54
12. C.Palace	38	53
13. Everton	38	48
14. West Ham United	38	43
15. M. United	38	42
16. Wolves	38	42
17. Tottenham	38	38
18. Leicester City	38	25
19. Ipswich Town	38	22
20. Southampton	38	12

Takımlar	O	P
1. Barcelona	38	88
2. Real Madrid	38	84
3. Atletico Madrid	38	76
4. Athletic Bilbao	38	70
5. Villarreal	38	70
6. Real Betis	38	60
7. Celta Vigo	38	55
8. Rayo Vallecano	38	52
9. Osasuna	38	52
10. Mallorca	38	48
11. Real Sociedad	38	46
12. Valencia	38	46
13. Getafe	38	42
14. Espanyol	38	42
15. Alaves	38	42
16. Girona	38	41
17. Sevilla	38	41
18. Leganes	38	40
19. Las Palmas	38	32
20. Real Valladolid	38	16