ÇIRAK, KALFA VE USTALARIN EĞİTİMİ :
Bu konuda işletmemizde biri İŞKUR’un 6 ay süreli işçi geliştirme ve eğitim programı, diğeri ise eskiden beri süregelen ve son dönemde Ticaret Sanayi Odaları’nın da katılımı ile sürdürülen ve uygulamasını Çıraklık Okulları’nın takip ettiği mesleki eğitim programı ile devamlı olarak personel istihdamı yapılmaktadır. Bu konuda bugüne kadar sürdürülen çalışmalarda ortaya çıkan eksiklik ve dile getirilen sorunlar şu şekilde özetlenebilir; 1.Her iki uygulamada da alınan işçilerin iş kazası meslek hastalığı SGK primi ödenmekte olup, bu durum çalışanlar ve özellikle evli olanlar için sorun teşkil etmektedir. Sigorta kapsamı tüm sağlık sorunlarını ve ailelerini de kapsayacak şekilde genişletilmelidir.
2. İŞKUR’un altı aylık uygulamasında kurumun verdiği 15 TL yevmiye çok düşük kalmaktadır. Özellikle evli olanlar için bu durum caydırıcı niteliktedir.
3.Aynı şekilde çıraklık uygulamasında da asgari ücretin % 30’u işverence ödenmekte başkaca bir ödeme yapılmamaktadır. Bu durum da yine geçim standartlarını zorlamakta ve bir müddet sonra programdan kopmalar başlamaktadır.
4.Her iki programda da gelen işçilerin neredeyse tamamının hedefinde çalıştıkları işletmelerde işe devam etme ve işe alınma yer almaktadır. Unutulmamalıdır ki, işletmelerde kadrolar dolu ve işçi sirkülasyonu yüksek düzeyde değildir. Bu türde bir istihdam için, işletmede çalışan birilerinin işten çıkartılması, yani işsiz kalması ile mümkündür. Bu da en basit anlatımıyla kısır döngüdür.
5.İşletmeler maalesef bu programları çoğu kez eksik kapatma ve düşük ücretli istihdam olarak görmekte, eğitim sonrası istihdam imkanı oluşmadığı için bu durum da programın amacına ulaşmasında sorun teşkil etmektedir. Gelen personelin ancak % 20’sinde meslek öğrenme hedefi bulunmakta, önemli bir kısmı ise işsizlik ve iş bulabilme umudu ile programa başvurmaktadır.
6.Bizce iki program tek çatı altında ve uzun süreli olarak birleştirilmelidir. Zira, program kendi içinde eğitim süreleri açısından inandırıcı değildir. Deyim yerindeyse pansuman tedavisi uygulanmaktadır.
7.Tek çatı altında birleştirilen programda 4 yıllık hedef konulmalı, işveren sigorta ve diğer yükümlülükleri devlet tarafından karşılanmak üzere asgari ücretin belirli bir bölümünü karşılamalı, bakiyesi ise devlet veya odalarca karşılanarak asgari ücret seviyesinde ücret verilebilmelidir.
8.Her iki programda da işletme şartlarına uygun çalışma programı sürdürülememektedir. Zira kurum bu personelin sadece gündüz çalıştırılmasını istemekte bu durum üç vardiya çalışan bir işletmenin gerçekleri ile bağdaşmamaktadır.
9.Aynı kapsamda 16 yaş ve altı çırakların ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamıyacağı hükmünden dolayı, bu personelin istihdam ve yetiştirilme sahası daralmaktadır. Bu konudaki tüzük ve yönetmelik hükümleri gözden geçirilmelidir.
10.Eğitim ve çalışma süreleri düzenlenmelidir. İŞKUR’dan gelen 6 aylık personel hafta sonu çalıştırılamamakta, çıraklık okulunda ise haftada 3 gün iş, 2 gün okul olmak üzere uygulama yapılmaktadır. Bu durum bu personelin işyerinin bir parçası gibi çalışma programlarına uymakta zorlanmalarına neden olmaktadır.
11.Yapılan görüşmelerde elde edilen sonuçlara göre, çıraklık okullarında eğitim kalitesi, disiplin ve düzeni yetersizdir. Derslerin önemli bir kısmı boş geçebilmektedir. Konu bir bütün ve tek bir program olarak ele alınmalı ve değerlendirilmelidir.
12.Her iki program da işçi ve işveren bakış açısıyla, ülkede sorun teşkil eden işsizliğe geçici bir çözüm ve asgari düzeyde de olsa katkı sağlamaktan ibaret olarak görülmektedir. Konu bu algılamadan çıkartılmalıdır.