Anne baba adayları, günümüz şartlarında bebek sahibi olma konusunda plan yapmak zorunda kalıyor… Bebeğinizi beklerken mutlaka hamilelik ve doğum hakkında elinize geçen her şeyi okumaya çalışıyorsunuzdur.
Bebek sahibi olma ve annelik duygusunu yaşama zamanını geldiğinin düşünen çiftler mutlaka kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarından yardım ve destek almalıdırlar. Ama yaşamadan bilemeyeceğiniz, genellikle hiçbir kitapta yazılı olmayan ve hiçbir kursta öğretilmeyen bazı gerçeklerden haberdar olmanızda fayda var. Bu amaçla Uşak İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliğine bağlı Uşak Devlet Hastanesi Çocuk sağlığı ve hastalıkları Uzmanı Dr.Şenay Güven BAYSAL Prematüre bebekler, bakımı ve gelişimleri hakkında bir açıklama yaptı.
Otuz yedi haftasını tamamlayamadan doğan bebeklere prematüre bebek denilir. Prematüre bebeklerde en önemli kriter bebeğin kaçıncı haftada doğduğudur. Bebeklerin doğduğu haftaya göre yaşadığı hastalıklar da değişiklik gösterir.
Erken doğumun nedeni?
Erken doğumun oluşma mekanizması henüz tam olarak aydınlatılamamıştır. % 25 oranında bir grubu, bebeğin ve annenin iyilik hali için tıbbi zorunlulukla erken doğurtulan vakalar olarak inceleriz.
Kendiliğinden erken doğuma giden vakalarda sebep olarak hormonal etkiler, enfeksiyonlar, çoğul gebelikler, rahimde oluşan gerilme gibi birçok mekanizma düşünülür.
Prematüre bir bebek sahibi olmak ebeveynler için stresli ve endişe verici bir durumdur. Bebeğin çok küçük olması, teşhis konusundaki belirsizlik ve yeni doğmuş bebeğinizi hemen kucağınıza alamamanız yenidoğum yoğun bakım ünitesinin prosedürlerini öğrenme çabalarıyla birleştiğinde çok bunaltıcı olabilir. Ancak bebeğinizi tanıdıkça endişelerinizi azaltacak olumlu adımlar da vardır.
Bebeğin doğduğu haftaya göre prematürelik sınırları belirlenir. 34-37 hafta arasında doğan bebeğe sınırda prematüre bebek, 32-34 hafta arasında doğan bebeklere orta derecede prematüre, 32 haftanın altında doğan bebeklere ise ileri derece prematüre denilir. 28 haftanın altındaki bebeklere çok ileri derecede premature denilmektedir
Doğum öncesinde bebekle ilgili risk tespit edilirse, doğum ekibi doğuma tam donanımla girmelidir. Bebek çok risk taşıyorsa doğumda bir çocuk uzmanı ve bebeği canlandırmayı çok iyi bilen bir ekip bulunmalıdır
Bebek 34 haftanın veya 2 kilonun altında doğduysa yenidoğan yoğun bakıma alınır. Bu haftalarda dikkatli gözlem yapılmalıdır. Bebek ilk günlerinde solunum durmalarının olup olmadığının tespit etmek için bir monitöre bağlanır. Monitörde solunumu ve kalp atımları izlenir. Doğumdan sonra vücut ısısını koruyamıyorsa kuvöze konulur. Prematüre bebeklerin ısılarını çok yakından takip etmek gerekir çünkü bu bebekler ısılarını kendi başlarına ayarlayamazlar. Vücut ısılarının düşmesi durumunda hayati tehlike yaşarlar. Hayati tehlike durumunda kuvöze alınarak vücut ısılarının ayarı dikkatli bir şekilde yapılır. Kuvöze alınan bebek nötral ısı ortamı denilen, kalori harcamalarının en ideal seviyede tutulduğu bir seviyede izlenir. Bu gözetim haftalarca sürebilir. Kuvöze alınan bebekler kendi ısılarını koruyabilene kadar gözetim altında tutulur. Bebek vücut ısısını koruyabilmeye başladığı zaman kuvöz ısısı düşürelerek kuvözden çıkartılır.
Erken doğan bebeklerin hastanede hangi yollarla besleneceği doğduğu hafta ile yakından ilgilidir. Serum ile beslenmeye başlanırlar. Verilen serum bebeğin anne karnında aldığı besin miktarlarına göre ayarlanır. Yeterli şeker, protein ve yağ düzenli oranlarla damar yoluyla verilir. Bebeğin bağırsakları hazır olur olmaz az miktarlarda anne sütü verilmelidir. Böylece bebeğin bağırsakları çalışmaya hazırlanır. Miktarlar arttırılarak bebek iki ya da üç saatlik aralıklarla beslenmeye başlanır. Erken doğan bebekler genellikle otuz ikinci haftalarında ağızdan beslenebilir hale gelir. Bu haftadan sonra emme refleksi gelişir. Bebek emme refleksini geliştirdiğinde emme, yutma ve solunum ayarını daha uyumlu bir şekilde gerçekleştirir.
Prematüre bebeğin hastaneden taburcu olması ve evde bakılabilmesi 4 ana kritere bağlıdır:
Bebeğin vücut ısısını oda sıcaklığında koruyabilmesi
Bebeğin solunumu ile ilgili herhangi bir problem olmaması ve nefes duraklarının devam etmemesi
Bebeğin diğer tıbbi problemlerinin sona ermiş olması
Annenin ya da bebeğe bakacak kişinin bebeğin bakımını öğrenmiş olması
Taburcu edildikten sonra kontrolleri devam eder. Evde de solunum durakları yaşayabileceğinden sürekli gözlem altında tutulmalıdır.
Prematüre bir bebek evine gittikten sonra en önemli büyüme kaynağı beslenmesidir. Evde beslenirken en temel besin kaynağı anne sütüdür. Eğer bebek emebilecek durumda ise anneyi emmelidir. Bazen bebek, anneden ememeyecek durumda olur. Böyle durumlarda bebeğe sağılmış anne sütü verilir.
Bebek 2 kilonun altında doğduysa anne sütünün içine, bebeğin ihtiyaçlarına göre, anne sütü eklerinden katılabilir. Bebek 3-3.5 kiloya gelene kadar anne sütünü bu eklerle vermek bebeğin kemik ve kas gelişimini destekler.
Erken doğan bebeklere aşı genelde normal takviminde uygulanır ancak bazı aşılar için beklemek gerekebilir. Annede Hepatit B taşıyıcılığı yoksa bebeğe Hepatit B aşısının yapılabilmesi için bebeğin 2 kilo olması beklenir. Bebek 2 kilo olduktan sonra aşıya başlanır. Kendi takvimi içinde devam ederek ilk dozdan 6 ay sonra tekrarlanır.
BCG aşısı, bebeğin gebelik yaşı 34-35. haftaya ulaşınca veya ağırlığı 2000 gramın üzerine çıkınca uygulanabilir. Bebeklik döneminde önerilen tüm aşılar, prematüre ve düşük doğum ağırlıklı yenidoğanlarda güvenlidir.dedi.
Uşak Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliğine bağlı Uşak Devlet Hastanesi Çocuk hastalıkları kliniğinde ve yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde tecrübeli sağlık ekibi ile hastalara yardımcı olmak ve tedavilerini planlamak için Uşak Devlet Hastanesinde sağlık hizmeti verdiklerini ifade etti.