Bilinçsizce kullanılan hafif antibiyotikler bile sindirim sisteminde yaşayan bakterilerin dengesini bozabilmekte ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmekte
Toplum olarak ne yazık ki hastalıklara karşı önleyici tedavi yerine ilaç tedavisini benimseyen bir algılayışla bilinçsizce ilaç tüketiyoruz. Özellikle antibiyotik kullanımında yapılan hatalar o kadar vahim ki sadece yakalandığımız hastalığa etki etmemekle kalmıyor, uzun dönemde başka sağlık sorunlarına da beraberinde getiriyor ve bağışıklık sistemimizi zayıflattığı içinde ciddi tehlikeler yaratıyor.
Medical Park Uşak Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Yeliz KARAKAYA, akılcı antibiyotik kullanımı hakkında genel olarak şu bilgileri verdi:
Antibiyotik nedir?
Antibiyotikler, bakteriyel enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde kullanılan ve insan sağlığı açısından çok büyük öneme sahip ilaçlardır. Günümüzde bakterilerin neden olduğu enfeksiyon hastalıkları, antibiyotiklerin akılcı kullanımı ile başarılı bir şekilde tedavi edilmektedir. Zaten“antibiyotik” terimi, “hayata karşı” anlamına gelmektedir. Bu kimyasal maddeler, bakterilerin çoğalmasını önlemekte ve bazen de bakterileri öldürmektedir.
Ancak antibiyotiklerin uygunsuz kullanımı bakterilerin direnç kazanmasına yani antibiyotiğin bakteriyi öldürme veya üremesini durdurma özelliğini kaybetmesine neden olur. Sonuçta antibiyotik gerçekten gerekli olduğunda artık işe yaramaz ve dirençli bakteriler ile oluşan enfeksiyonların tedavisinde gecikme, hastanede yatma süresinde artma gibi önemli sağlık sorunlarına neden olur.
Uzm. Dr.Yeliz KARAKAYA; Özellikle çocuklarda antibiyotik kullanımının tetiklediği antibiyotik ishaline de dikkat çekerek;’’antibiyotik kullanımın da ishal yanı sıra daha ciddi yan etkiler de görülebilmekte, hem ince bağırsaklarda hem de kalın bağırsaklarda iltihap ve özellikle kalın bağırsaklarda yaralar ve buna bağlı kanamalarla kendini gösteren kolit rahatsızlığı gibi. Herhangi bir nedenle kullanılan antibiyotikler hedeflenen mikropların yanı sıra bağırsaklardaki iyi huylu mikropları da öldürüyor ve bağırsak florasının bozulmasına neden oluyor. Bu süreçte barsak floramızı oluşturan bu iyi huylu mikropların yerini kötü huylu mikroplar alarak ishal ve barsak yaralarına sebep oluyor. Rahatsızlığın antibiyotik kullanımı sırasında ya da ilacı bıraktıktan sonra 8 hafta içinde ortaya çıkabilmekte. Hastalık doza bağlı olmayıp, kimi vakalarda tek doz kullanımında dahi şikâyetler görülmektedir’’ dedi.
Antibiyotik Kullanımına Kim, Nasıl Karar Vermeli?
Enfeksiyonu en etkili biçimde tedavi etmek ve direncin ortaya çıkma riskini azaltmak için hekim reçetesi ile alınan antibiyotikler doğru dozda, doğru şekilde ve uygun zaman aralıklarında kullanmalı, hasta kendisini iyi hissetse bile tedaviyi hekimin belirttiği süreden önce sonlandırmamalıdır.
Nasıl Saklamalı, Ne Kadar, Hangi Dozda Alınmalı?
Antibiyotikler, prospektüsünde yazan koşullarda ve sürede saklanmalıdır. Genellikle oda sıcaklığında, nemden ve ışıktan uzak, çocukların ulaşamayacağı yerde saklanması önerilir. Anne babalar antibiyotik alırken mutlaka eczacılarına danışmalı, hazırlama ve saklama koşullarını öğrenmeliler. Doktorun yazdığı dozda ve belirttiği süre boyunca ilaçlarını kullanmalı, daha önce veya daha sonra ilacı kesmemeliler.
Neden Aileler Hemen Antibiyotik Kullanmaya Çalışıyor?
Hastalığın antibiyotikle daha kısa süreceğine olan inanış ve virüsle bulaşan hastalıklara karşı da etkili olduğunun düşünülmesi. Ancak özellikle nezle gibi virüs enfeksiyonlarında antibiyotiğin hiçbir etkisi yoktur ve hatalı bir uygulama olarak hastada antibiyotiğe karşı direnç gelişmesine neden olur. Sonuçta antibiyotik gerçekten gerekli olduğunda artık işe yaramaz ve dirençli bakteriler ile oluşan enfeksiyonların tedavisinde gecikme, hastanede yatma süresinde artma gibi önemli sağlık sorunlarına neden olur.
Akılcı antibiyotik kullanımının etkin bir şekilde uygulanması, direnç gelişiminin kontrolündeki en önemli basamaktır.