Uşak Karma Organize Sanayi Bölgesindeki (UKOSB) firmasında geleneksel yöntemlerle halı üretimi yapan Yaşar Günay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 19. yüzyılda sentetik boyaların ortaya çıkmasıyla kullanımı azalan doğal boyaların sağlıklı ve dayanıklı olması nedeniyle yaşatılması gerektiğini söyledi.

Günay, 40 yıl önce Osmanlı saraylarında kullanılan Uşak halılarını incelerken bu renklerin nasıl tutturulduğunu merak ederek araştırma yaptığını, o dönemden bu yana da kök boyaya gönül verdiğini anlattı. Günay, binlerce yıldır kullanılan geleneksel boyama tekniğinin heyecan veren sırlarını çözmeye çaba gösterdiğini ifade etti.

Günay, kök boya ustası olmasının yılların deneyimiyle oluştuğuna değinerek, şöyle konuştu:

"Mesleğe yeni başladığım dönemlerde Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesinden profesörlerin yazdığı kök boya metinlerini okudum. Bu bilgileri kendi çabamla uygulamaya başladım. Doğadan bitkileri toplayıp deneme yanılma yoluyla renkler elde etmeye çalıştım. Zaman içinde hangi bitkinin hangi rengi vereceğini ve ipi ne kadar süre kaynatırsak hangi renk tonunu alabileceğimizi öğrendim. Yıllarca bu işi yaparak ustalaştım. Geleneksel boyama tekniğiyle boyadığım yünleri yeni eski yöntemlerle dokuduğumuz Türk halılarında kullanmaya başladım. Böylelikle Osmanlı saraylarını süsleyen 15. ve 16. yüzyıl Uşak halılarının benzerlerini üretmeye başladım."

Bu konudaki bilgi ve deneyimin kaybolmasından endişe ettiğini, bildiği her şeyi çocuklarına öğretmeye çalıştığını vurgulayan Günay, üniversite öğrencilerini de ağırlayarak uygulamalı dersler verdiğini dile getirdi.

Günay, "Artık kök boyasında kullanılan ham maddeleri bulmakta zorlanıyoruz. Çoğu maddeyi kendi olanaklarımla yapmaya gayret ediyorum. Endüstriyel ürünler daha ucuz olduğu için tüm üreticiler ona yöneldi. Ben kök boya geleneğini gelecek nesillere taşımak istiyorum. Ancak çok zorlanıyorum. Kök boya hem sağlıklı hem daha dayanıklı. Öğrencilerimize bu kültürü aktararak sürmesini istiyoruz. Onların da geleneksel yöntemle yakından ilgilenmesi beni memnun ediyor" dedi.

Son olarak Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel Türk Sanatları Bölümü'nde okuyan 32 öğrenciye kök boyanın inceliklerini öğrettiğini anlatan Günay, bu inceliklerin her birinin tecrübeyle ortaya çıktığına dikkati çekti.

- "Kırmızı ve yeşili tutturmak zordur"

Kök boyaların bitkisel ve hayvansal minerallerden elde edildiğini söyleyen Günay, şöyle konuştu:

"Uşak ve çevresinde daha çok papatya, tavşanak, safran, kekik, soğan kabuğu, ayva yaprağı, zerdeçal, çitlembik, dil kanatan otu, palamut kozalağı, cevizlibağ, pıynar, hindiba, sütleğen, nar kabuğu, ceviz gibi ürünler kullanılır. Bitkileri mevsiminde toplar, kurutur ve saklarız. Bu bitkiler, rutubetin, nemin ve gün ışığının olmadığı yerlerde saklanırsa yıllar sonra bile işlevlerini kaybetmezler. Ancak bitkilerin taze olması önemli, çünkü mevsiminde taze olarak toplanmış bitki daha iyi bir renk verir.

Genellikle sarı, kırmızı, siyah, mavi, turuncu, kahverengi ve yeşil gibi renkler elde edilmeye çalışılır. Sarı renk elde etmek için örneğin dil kanatan otu, papatya ve tavşanak, siyah ve kahverengi için palamut kozalağı ceviz, mavi için hindiba, yeşil için palamut şapkası ve ceviz kabuğu kullanılır. Kaynatılan suya atılan doğal boya ham maddesi ile ip yumağı sürekli karıştırılır. Çünkü boyanın ipin tamamına eşit işlemesi için karıştırma işlemi sürekli yapılmalıdır. İp ne kadar fazla suyun içinde kalır ise renk o kadar koyulaşır. Ben genellikle yeşil ve kırmızı renkleri elde ederken zorlanıyorum çünkü renk tonlarını tutturmak zordur."

Süleyman Demirel Üniversitesi Geleneksel Türk Sanatları Öğretim Görevlisi Makbule Sibel Oda ise öğrencilerin teorikte anlatılan kök boyanın uygulamada çok faklı olduğunu gördüğünü, Anadolu kültürlerinden doğal boyacılığın yaşatılması gerektiğinin altını çizdi.

Afyonkarahisar’da korkunç cinayet, 4 Zanlı Uşak'ta Yakalandı

Karahallı Belediye Başkanı Ali Tpçunun Çalışmalarından mennumusunuz?

Namaz Vakti 20 Nisan 2024

	İmsak
	Güneş
	Öğle
	İkindi
	Akşam
	Yatsı

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	32	87
2. Fenerbahçe	32	85
3. Trabzonspor	32	52
4. Beşiktaş	33	51
5. Rizespor	32	48
6. Başakşehir	32	46
7. Kasımpasa	32	46
8. Sivasspor	32	44
9. Antalyaspor	32	42
10. Alanyaspor	32	42
11. A.Demirspor	32	40
12. Samsunspor	32	38
13. Ankaragücü	33	37
14. Kayserispor	32	37
15. Konyaspor	32	36
16. Hatayspor	32	33
17. Gaziantep FK	32	31
18. Karagümrük	32	30
19. Pendikspor	32	30
20. İstanbulspor	32	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	30	68
2. Göztepe	30	60
3. Kocaelispor	30	52
4. Ahlatçı Çorum FK	30	52
5. Sakaryaspor	30	51
6. Bodrumspor	30	49
7. Boluspor	30	46
8. Bandırmaspor	30	46
9. Gençlerbirliği	30	44
10. Erzurumspor	30	41
11. Manisa FK	31	36
12. Keçiörengücü	30	36
13. Şanlıurfaspor	30	34
14. Ümraniye	30	34
15. Tuzlaspor	30	32
16. Adanaspor	30	32
17. Altay	31	15
18. Giresunspor	30	7

Takımlar	O	P
1. M.City	32	73
2. Arsenal	32	71
3. Liverpool	32	71
4. Aston Villa	33	63
5. Tottenham	32	60
6. Newcastle	32	50
7. M. United	32	50
8. West Ham United	33	48
9. Chelsea	31	47
10. Brighton	32	44
11. Wolves	32	43
12. Fulham	33	42
13. Bournemouth	32	42
14. Crystal Palace	32	33
15. Brentford	33	32
16. Everton	32	27
17. Nottingham Forest	33	26
18. Luton Town	33	25
19. Burnley	33	20
20. Sheffield United	32	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	31	78
2. Barcelona	31	70
3. Girona	31	65
4. Atletico Madrid	31	61
5. Athletic Bilbao	32	58
6. Real Sociedad	31	50
7. Valencia	31	47
8. Real Betis	31	45
9. Villarreal	31	39
10. Getafe	31	39
11. Osasuna	31	39
12. Las Palmas	31	37
13. Sevilla	31	34
14. Deportivo Alaves	31	32
15. Mallorca	31	31
16. Rayo Vallecano	31	31
17. Celta Vigo	31	28
18. Cadiz	31	25
19. Granada	32	18
20. Almeria	31	14